کلیله و دمنهی پاک سرانجام و پس از گذشتِ بیش از پانزده سال، بازنویسی «کلیله و دمنهی پاک» به پایان رسید و آمادهی چاپ شد.در پاسخ به اینکه چرا بازنویسی شد، و از روی کدام یک از کلیله و دمنهها بازنویسی گردید، و چرا واژهی پاک به کلیله و دمنه افزوده شد، و برای چه چنین زمانبر گشت؟ باید نوشت: چنانکه یکی از دستاندرکاران میگفت، چیزی نزدیک به هزارو چهارسد و هشتاد بار کلیله و دمنه به روشهای گوناگون نوشته و بازنویسی شده است ولی، نامدارترین آنها کلیله و دمنهی بهرامشاهی میباشد. کلیلهی بهرامشاهی، بازگردانِ ابوالمعالی نصرالله منشی از روی نوشتهی تازیِ روزبه پورداذبه (ابن مقفع) میباشد. نوشتهی روزبه، بازگردانِ نوشتهی پهلوی است و نوشتهی پهلوی بازگردانِ پنچتنتره یا پنج داستانِ هندی است که برزویه، پزشکِ انوشهروان آنرا همراه با داستانهای دیگر از هند آورد و به پهلوی بازگردان کرد و خود، یا بزرگمهرِ فرزانه، و شایدهم روزبه پورداذبه، بخشهایی به آنها افزود.اگرچه به گفتهی بسیاری از آگاهانِ فرهنگ و زبان پارسی، کلیله و دمنهی بهرامشاهی شاهکاری است در جهان ادبِ ایرانی، ولی، چون ابوالمعالی، برای زیبایی کار، واژگانِ تازی بسیاری را با زبان پارسی درآمیخته است خواندن و دانستن آن برای بیشترِ مردم سخت و سنگین شده و ازهمینرو به جز استادان، پژوهشگران و دانشجویان زبان پارسی، کمتر کسی را میتوان یافت که کلیلهی بهرامشاهی را خوانده و از آن بهره گرفته باشد.از نگاهِ نگارنده، چون کلیله و دمنه، یکی از زیباترین و شاید بتوان گفت، زیباترین و سودمندترین، نوشتهایاست که از نیاکان ما به جای مانده، دریغ بود که چنین گوهر ارزشمندی در لابلای واژگان زیبا ولی ناآشنای تازی پنه, ...ادامه مطلب